COMMISSIONING
Commissioning (Cx) bir tesisin, sistem seçimlerinin, uygulama tekniklerinin ve performans değerlerinin, bina için tanımlanmış olan hedefleri ve kriterleri sağladığının doğrulandığı ve dokümante edildiği, kalite temelli bir süreçtir.
Hedefler: Bina Sahibinin Gereksinimleri (Owner’s Project Requirements - OPR)
Kriterler: Tasarım kabulleri, yerel standartlar… (Basis of Design – BOD)
Bina Sahibi Açısından Faydaları
Sistemlerin bina sahibinin amaçladığı şekilde çalışması sağlanır
Verimliliğin maksimize edilmesi yoluyla, enerji, bakım ve işletme maliyetleri düşürülür
Kiracıların konforunu yükselterek onları elde tutma süresini arttırır
Yeşil bina sertifikaları için gerekliliktir
Tasarımcılar Açısından Faydaları
Anahtar sistemlerin kabul testleri ve fonksiyonel performanslarının proje değerlerine göre doğrulanmasını sağlar.
Tasarım disiplinleri arasındaki koordinasyona katkı sağlar.
Elde edilen dinamik verilerle teorik verilerin karşılaştırılması sonucu gelecek tasarımlar açısından önemli deneyimler kazandırır
Yükleniciler Açısından Faydaları
İnşaat planı ve koordinasyonu geliştirir
İşin daha az eksikle tamamlanmasını sağlar
Sağladığı mükemmel dokümantasyon sayesinde işletmecilerin yükleniciye geri dönüşlerini azaltır
ASHRAE Standartlarında Commissioning (Cx) süreci dört aşamadan oluşmaktadır:
ÖN TASARIM FAZI
OPR’ın geliştirildiği, Cx sürecinin hazırlık aşamasıdır. Bu aşamada program gereksinimleri, toplum bağlamı, yasalar ve yönetmelikler, saha ve iklim, tesis bağlamı ve işlev, tesis teknolojisi, sürdürülebilirlik, maliyet, zamanlama ve müşteri (proje sahipleri, kullanıcılar, operatörler ve bakım personeli dâhil) ihtiyaçları ve kapasiteleri de dâhil olmak üzere proje hakkındaki bilgiler toplanır.
TASARIM FAZI
Bu safhada bina sahibinin gereksinimleri (OPR) şartnamelerin kapsamına dahil edilir. "OPR" adlı belgedeki niyet ve kriterleri yerine getiren bir tasarım çözümünün geliştirilmesinde üretilen varsayımları açıkça aktaran "tasarım esasları (BOD)" isimli bir belge oluşturulur. Tesis sistem ve aksesuarlarının açıklamalı anlatımları hazırlanır ve tasarım esaslarına dâhil edilir. Cx planı; inşaat, kullanım ve işletme aşaması faaliyetlerinin detaylarını kapsayacak şekilde genişletilir.
İNŞAAT/İMALAT FAZI
Cx sürecinin inşaat aşaması sırasında, sistemler kurulumu ve ilgili montajlar gerçekleştirilir, incelenir, test edilir ve proje sahibinin gereksinimlerini karşılamak için devreye alınır. Bu aşama sırasında sistem kılavuzu (SM) teslim edilir ve kullanıcı eğitimleri verilir.
KULLANIM&İŞLETME SAFHASI
Commissioning sürecinin kullanım ve işletme aşaması çalışmaların önemli miktarda tamamlanmasıyla başlar. Asgari olarak, bu noktada başlayan commissioning süreci faaliyetleri sözleşmedeki garanti döneminin sonuna kadar sonuna kadar devam eder. Kullanım ve işletme aşaması sırasında, tesis sistem ve montajlarının devam eden işletim, bakım ve bunların belgelenme süreci güncel OPR ile karşılaştırılarak doğrulanır.
ENVE Enerji, AHRAE Commissioning yeterliliklerine sahip uzman kadrosuyla yeni binalar veya renovasyon projeleri için Cx hizmeti sağlamaktadır.
TAB
Mekanik tesisat sistemlerinin, tasarımlı uyumlu şekilde çalışması için seçilmiş olan tüm makine ve tesisat ekipmanlarının test edilmesi, ayarlarının yapılması ve dengelenmesi (balanslanması) süreci TAB veya TAD olarak adlandırılmaktadır. Sistemde istenilen şartların sağlanması ve devam ettirilebilmesi için montaj sonrasında test, ayar ve balanslama sürecinin işletilmesi gerekmektedir.
Test: Sistem elemanlarının performansının değerlendirilmesi sürecidir.
Ayarlama: İlgili ekipmanlardan tasarım sürecinde tayin edilen değerlerin elde edilmesi için yapılan kısma ve açma işlemleridir.
Dengeleme (Balanslama): Tasarım verilerine bağlı kalınarak, sistem bölümlerinde (ana hat, tali hat veya ekipmanlar) istenen değerlerin elde edilmesi için yapılan çalışmalardır.